پیشگیری از گرمازدگی، کمک های اولیه در گرمازدگی

گرمازدگيی يكي‌ از موارد اورژانس‌ پزشكي‌ بوده‌، كه‌ به‌خصوص‌ در مناطق‌ گرمسیر کشورمان‌ به‌صورت‌ شايع‌ ديده‌مي‌شود. محققان معتقدند بیماری‌های مرتبط با افزايش دماي هوا ، زماني بروزمي كند كه بار اضافي بر سيستم كنترل دماي بدن وارد می‌شود و بدن ديگر قادر به خنك كردن خود نيست . براثر تعریق فراوان به علت گرما مايعات و املاح زياد از بدن خارج و شخص دچار اختلال مختصري می‌شود . گاهي عضله‌های مختلف به‌خصوص عضله‌های جدار شكم دچار انقباض و گرفتگي دردناك می‌گردد كه اين را ” كرامپ ” ناشي از گرما می‌گویند.

افرادی که به آب‌وهوای گرم عادت ندارند و یا مجبور به ورزش و فعالیت سخت به‌ویژه در هوای گرم هستند مستعد ابتلا به گرمازدگی خواهند بود. کودکان و افراد سالمند و افراد مبتلابه بیماری‌های زمینه‌ای مانند : دیابت، قلبی، کلیوی، دهیدراتاسیون ( از دست رفتن آب بدن) و… و یا افرادی که از داروها و مواد مخدر خاص مانند: کوکائین ، الکل، داروهای ادرارآور و داروهایی که تعریق را متوقف می‌کنند، استفاده می‌کنند در معرض این اتفاق بیش از دیگران خواهند بود.

عرق ريزي شديد، رنگ‌پریدگی، گرفتگي عضلات، خستگي يا ضعف، نبض سریعی که در ابتدا قوی است ولی ضعیف می‌شود ، تنفس سریع عمیق که با پیشرفت آسیب کم‌عمق و ضعیف می‌شود، خونریزی از بینی، کاهش فشارخون،  تغییر وضعیت هوشیاری، تهوع يا استفراغ و سردرد و سرگيجه از علائم گرمازدگي است. درصورتی‌که پوست مرطوب و رنگ‌پریده باشد و یا  پوست داغ که خشک یا مرطوب باشد یک اورژانس طبی خطرناک تلقی می‌گردد.

پیشگیری از گرمازدگی

• در صورت خروج از خانه لباس‌هاي‌ آزاد (طوري‌ که خیلی‌ سفت‌ و محكم‌ به‌ بدن‌ نچسبد) و لباس‌هایی‌ بارنگ‌ روشن‌ (كه‌ اشعه آفتاب‌ را منعكس‌  و به‌ تعریق بهتر كمك‌ مي‌كنند) بپوشید.
• از کلاه‌های لبه‌دار استفاده کنید.
• از تغييرات‌ ناگهاني‌ هوا مثل ورود سريع‌ از ساختماني‌ كه‌ تهویه هوای‌ سرد دارد به‌ پياده‌روي‌ داغ خیابان‌ اجتناب کنید.
• غذا و نوشیدنی‌های‌ خنک بخورند .
• آر رژیم غذایی متعادل و دارای نمک کافی استفاده کنید.
• در هواي‌ داغ‌ به‌ حد كافي‌ آب ‌بنوشید حتي‌ اگر تشنه‌ نیستید.
• از فعاليت‌ در فضای باز ‌ در بين‌ ساعت‌ 10 تا16 (در ساعات گرم روز)‌ بپرهيزید.
• اگر در گرما ورزش‌ مي‌كنید بعد از هر نيم‌ ساعت‌ در حدود 5 تا 10دقيقه‌ استراحت‌ كنید.
• اگر رژيم‌ غذايي‌ بي‌نمك‌ یا کم‌نمک‌ دارید و یا مبتلابه یک بيماري‌ مزمن مثل‌ بيماري‌ قلبي‌ – فشارخون‌ بالا-بيماري‌ قند يا بيماري‌ ريوي‌ هستید ، دماي‌ بالا و رطوبت‌ به‌شدت‌ خطرناک است‌ و بايد قبل‌ فعالیت در هواي‌ داغ ‌يا مرطوب‌ با پزشك‌ خود مشورت‌ كنید.
• اگر دچار سرگيجه‌، تهوع‌، خستگي‌ بیش‌ازحد ، سردرد، گرفتگي‌ عضلاني‌ و درد و سوزش‌ معده شدید، بايد تحت‌ مراقبت‌ پزشك‌ قرار بگیرید.

کمک‌های اولیه در گرمازدگی

• مهم‌ترین‌ اقدام‌ اورژانس‌ در موردحمله‌ گرمايي‌ سرد كردن‌ بدن‌ است‌.
• سرد كردن‌ بدن‌ بيمار را هرچه‌ سریع‌تر شروع‌ كنيد;.
• بلافاصله‌ بیمار را از معرض‌ تابش‌ آفتاب‌ دور كنيد .
• لباس‌هایش‌ را درآوريد.
• بدنش‌ را کاملاً با آب‌ سرد مرطوب‌ كنيد و سريعاً تهويه‌ هواي‌ سرد را برايش‌ برقرار كنيد.
• ‌ بيمار را در ملحفه‌هایی‌ كه‌ با آب‌ سرد مرطوب‌ شده‌اند بپيچيد و او را انتقال دهيد.
• در حين‌ انتقال مرتب‌ بيمار را بادبزنید.
• كيسه‌هاي‌ آب سرد را زیردست، دور گردن‌ و اطراف‌ قوزك‌هاي‌ پاي‌ بیمار بگذارید تا عروق‌ بزرگ‌ سطحي‌ را خنک‌ كند.
• در حین سرد کردن‌ بدن‌ بيمار سر و شانه‌هاي‌ كمي‌ بالا ببريد و مطمئن‌ شويد که بیمار آرامش‌ دارد.
• تا وقتي‌ دماي‌ بدن‌ بيمار به زیر 8/37 درجه‌ سانتي‌ گراد نرسیده عمل‌ سرد کردن‌ را ادامه‌ دهيد.

سلامت در بلایا و فوریتها – آرزو دهقانی