مولفه های آمادگی نظام سلامت در ارتباطات خطر حوادث و بلایا

ارتباطات‌خطر فرایندی چندبعدی و بلندمدت است که با استقرار مرحله ­ای در چرخه خطر حوادث و بلایا  نقش بسیار مهم و حیاتی درمدیریت حوادث و بلایا دارد. تجارب وقایع گذشته نشان می­ دهدکه سیستم مدیریت سلامت در بلایا و فوریت‌ها، عملکرد مناسبی در این حوزه نداشته و رویکرد انفعالی، واکنش دیرهنگام، پاسخ‌دهی ناکافی و توجه نامناسب به نیاز داشته است. مقاله حاضر باهدف شناسایی مولفه های آمادگی نظام بهداشت و درمان در ارتباطات خطر حوادث و بلایا در ایران انجام شده ­است.

این مقاله یک مطالعه کیفی است که با روش تحلیل محتوای کیفی به روش محتوای استقرایی گرانهیم از مهرماه الی اسفندماه1400انجام شد. 21 شرکت کننده دارای تجارب عملی و یا دانش نظری درزمینه ارتباطات خطر سلامت به صورت هدفمند انتخاب­شدند. مصاحبه با مشارکت‌کنندگان به‌صورت عمیق نیمه ساختارمند تا اشباع داده­ها انجام شد.

در مطالعه حاضر در نگارش اولیه، تعداد 452 کد اولیه شناسایی و پس از حذف کدهای تکراری و تخلیص، تعداد کدهای نهایی به190رسید. پس از بررسی و تحلیل داده‌ها، مؤلفه‌های ارتباطات خطر حوادث و بلایا به 5طبقه اصلی و 19زیر طبقه دسته‌بندی شدند. طبقات و زیرطبقات شامل ارزیابی وضعیت موجود(با چهار زیرطبقه ارزیابی شرایط اطلاعاتی دیده‌بانی خطروهشدار، وضعیت عملکردی-فرایندی، تحلیل مخاطب)، استقرار و مدیریت ارتباطات خطر( با پنج زیر طبقه اطلاع‌رسانی خطر، ارتباطات، برنامه‌ریزی و سیاست¬گزاری، مدیریت و اجرای فرایند، ویژگی‌های محتوای اطلاعاتی)، توانمندسازی و آموزش ( باچهار زیر طبقه توانمندسازی مدیران ارشد و میانی، آموزش کارشناسان، آموزش اصحاب رسانه وآموزش عمومی) پایش و ارزشیابی(با دو زیرطبقه نظارت و کنترل، مستندسازی) وپشتیبانی(با چهار زیرطبقه منابع انسانی، منابع مالی، زیرساختی و هماهنگی و سازمان‌دهی) می‌باشند.

بر اساس یافته‌های این مطالعه، در کشور ایران استقرار و مدیریت ارتباطات خطر حوادث و بلایا بسیار مهم و ضروری است و به‌عنوان گام­های اولیه مدیریت بحران باید مدنظر قرار گیرد. اطلاع‌رسانی تنها محور ارتباطات خطر نیست، و این فرایند مدیریتی و اجرایی دارای ابعاد مختلف و گسترده همچون ارتباطات، برنامه‌ریزی، هماهنگی و … است که به‌تفصیل به آن پرداخته‌شده است، لذا این دید تک‌بعدی در خصوص ارتباطات خطر باید حذف‌شده و تمامی ابعاد آن موردتوجه سیاست‌گذاران و کارشناسان قرار گیرد.

این مقاله در مجله International Journal of Disaster Risk Reduction منتشر شده است که می توانید در لینک زیر بخوانید:

کلیک کنید